ایران
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
| جمهوری اسلامی ایران | |||||
|
|||||
| شعار ملی: استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی | |||||
| سرود ملی: سرود جمهوری اسلامی ایران | |||||
 |
|||||
| پایتخت - مختصات جغرافیایی |
تهران |
||||
| بزرگ‌ترین شهر | تهران | ||||
| زبان رسمی | فارسی | ||||
| نوع حکومت | جمهوری اسلامی سید علی خامنه‌ای محمود احمدی‌نژاد |
||||
| انقلاب اسلامی اعلام پیروزی انقلاب روز جمهوری اسلامی |
برکناری محمدرضا پهلوی ?? بهمن ???? ?? فروردین ???? |
||||
| مساحت - کل - آبها (%) |
?????????? km² ?(??ام) ??? |
||||
| جمعیت - برآورد ???? - تراکم جمعیت |
??????????? ?(??ام) ?????/km² ?(???ام) |
||||
| تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید) - کل - سرانه |
براورد ???? ??????? میلیارد دلار (??ام) ?????? دلار (??ام) |
||||
| شاخص توسعه انسانی (????) | ????? (??ام) – میانه | ||||
| واحد پول | ریال ایران (IRR) |
||||
| منطقه زمانی - در تابستان (DST) |
|||||
| کد بین‌المللی خودرو | |||||
| دامنه اینترنتی | |||||
| پیش‌شماره تلفن |
+??
|
||||
ایران کشوری در جنوب غربی آسیا و در منطقه? خاورمیانه است. نام رسمی آن جمهوری اسلامی ایران و پایتخت آن تهران است. پهناوری این کشور ????????? کیلومتر مربع (??ام درجهان) است و بر پایه? آمار سال ???? هجری خورشیدی، ?? میلیون و ??? هزار تن جمعیت داشته‌است و هرساله حدود یک میلیون تن به جمعیت این کشور افزوده می‌شود.[?]
در شمال با جمهوری آذربایجان، ارمنستان، و ترکمنستان؛ در شرق با افغانستان و پاکستان؛ و در غرب با ترکیه و عراق مرز زمینی دارد و همچنین دارای مرز دریایی در شمال با دریای خزر و در جنوب با خلیج فارس و دریای عمان است، که دو منطقه? نخست از مناطق مهم استخراج نفت و گاز در جهان هستند.
نظام سیاسی ایران برپایه? قانون اساسی مصوب ???? (بازنگری ????) پایه‌ریزی شده‌است. بالاترین جایگاه رسمی ایران پس از انقلاب، ولایت فقیه است که اکنون در اختیار سید علی خامنه‌ای است. اسلام دین رسمی، تشیع مذهب رسمی و فارسی زبان رسمی ایران است. ایران به عنوان یک سرزمین و یک ملت دارای تاریخی کهن است و یکی از تاریخی‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود.
ایران به واسطه قرار گرفتن در منطقه? میانی اوراسیا دارای موقعیتی راهبردی است. این کشور از اعضای سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، سازمان کنفرانس اسلامی، اوپک و سازمان اکو است. ایران یک قدرت منطقه‌ای در جنوب غربی آسیا است و جایگاه? مهمی را در اقتصاد جهانی به دلیل در اختیار داشتن صنعت نفت، صنعت پتروشیمی و گاز طبیعی برای خود بدست آورده‌است.[?]
وجه تسمیه
واژه? ایران در فارسی باستان «آئیریانا» (airya) و در فارسی میانه به شکل «اِران» (er?n) بوده، و برگرفته از شکل قدیمی «airya nama» و به معنای «سرزمین مردمان اصیل» است. در کردستان ایران هنوز ایران با همان نام کهن «اِران» تلفظ می‌شود. در اسناد تاریخی کردستان نیز همواره از این نام استفاده‌شده‌است.
واژه? «آریا» در زبان‌های اوستایی، فارسی باستان و سنسکریت به ترتیب به شکل‌های «اَیریه» (airya)، «اَریه» (?riya)، «آریه» (arya) به کار رفته‌است. همچنین در زبان سنسکریت «اریه» (ariya) به معنی سَروَر و مهتر و «آریکه» (aryaka) به معنی مَردِ شایسته? بزرگداشت و حرمت است و آریایی به‌زبان اوستایی «ائیرین» (airyana) و به زبان پهلوی و فارسی دری «ایر» خوانده می‌شود و ایرج به زبان آریایی "airya" است. ایر در واژه به‌معنی «آزاده» و جمع آن «ایران» به‌معنی «آزادگان» است.
نام ایران در لغت به معنی «سرزمین آریاییان» است و مدت‌ها پیش از اسلام نیز نام بومی آن نیز ایران، اران، یا ایرانشهر بود.[?]، البته از ??? سال پیش از میلاد تا ???? (????) در میان اروپاییان با نام «پرشیا» شناخته می‌شد.[?] که در سال ???? در شرف تأسیس لیگ ملل با درخواست رسمی رضاشاه پهلوی همان نام بومی کشور (ایران) در عرصه? جهانی هم مورد کاربرد قرار گرفت. نام «پرشیا» همچنان برابر نام ایران است و در زبان‌های اروپایی به دلیل سابقه تاریخی - فرهنگی‌اش کاربرد دارد، اما در اخبار سیاسی بیشتر نام ایران به کار برده می‌شود.
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
